Fıtratta bu yok! 57 milyona 3 jeneratör almamak için madenlerde denetimi durdurdular

Müfettişler, elektrik kesintileri nedeniyle patlama ve boğulma riski tespit edilen kömür ocakları için ‘kapatılsın’ raporu verdi. Bakanlık rapora uyacağına denetimleri kaldırdı.

Türkiye Taşkömürü Kurumunun (TTK) Zonguldak’taki Karadon, Üzülmez ve Amasra müesseselerine bağlı kömür ocaklarında, 16 Mayıs 2025’te iş güvenliği denetimlerinin durdurulduğu ve bu tarihten bu yana denetim yapılmadığı ortaya çıktı. Müfettişlerin, üç kömür ocağı için ayrı ayrı jeneratör temin edilmeden ocaklara inilmemesi gerektiğini raporladığı, ocakların derhal kapatılarak sorunun giderilmesini istediği öğrenildi.

RAPORLAR TEHLİKEYİ ANLATTI

Ancak iddiaya göre Enerji Bakanlığı, jeneratörlerin temin edilmesi yerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan denetimlerin durdurulmasını ve müfettişlerin geri çekilmesini talep etti. Zonguldak’taki Armutçuk, Üzülmez, Karadon ve Kozlu müesseselerinde işin güvenli şekilde yapılıp yapılmadığını denetlemek üzere müfettiş görevlendirdi. Müfettişler Armutçuk müessesesinde olağan bir rapor düzenlerken, Üzülmez, Karadon ve Kozlu madenlerinde işçilerin hayatını tehlikeye atacak düzeyde yedek enerji kaynağı sorunu tespit etti. Hazırlanan raporlarda, söz konusu üç işletmede elektrik kesintileri sırasında yedek enerji sistemlerinin çok geç devreye girdiği kaydedildi.

PATLAMA RİSKİ VAR

Yerin metrelerce altında çalışan işçilerin nefes almasını sağlayan ve gaz birikimini önleyerek grizu patlamalarına karşı havalandırma yapan sistemlerin, enerji kesintileri sırasında bir süre devre dışı kaldığını belirleyen müfettişler; işçilerin oksijensiz kalarak hayatını kaybedebileceğini, gaz sıkışmasına bağlı grizu patlamalarının yaşanabileceğini raporladı. Bu nedenle ocakların öncelikle kapatılması, ardından jeneratör takviyesinin yapılması gerektiği vurgulandı. 

Maden emekçilerinin hayatları tehlikede

Uzmanların verdiği bilgilere göre, yerin metrelerce altına oksijen taşıyan havalandırma sistemlerinin çalıştırılabilmesi için 2 bin 500–3 bin kVA gücünde bir jeneratör yeterli oluyor. Bu kapasitedeki bir jeneratörün maliyetinin yaklaşık 450 bin dolar (yaklaşık 19 milyon lira) olduğu ifade ediliyor. Her bir kömür ocağı için ayrı bir jeneratöre ihtiyaç bulunduğunu vurgulayan uzmanlar, üç ocak için toplam 57 milyon liralık bir yatırımın yapılmaması nedeniyle insan hayatının tehlikeye atıldığını dile getirdi.

SOMA TARİHİN EN ACISI

Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014’te Soma Holding şirketlerinden Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’nin işlettiği madende vardiya değişimi sırasında çıkan yangında 301 madenci hayatını kaybetti. Madende 787 işçi buluyordu. Kömür madeninin iki kilometrelik galerisinde çıkış kısmına yakın olan işçiler canlarını kurtarabildi. 18 kamu görevlisine 5 ay ile 6 ay 7 gün arasında sembolik hapis cezaları verildi. 

Üç binden fazla madenci kaybettik

Türkiye’de 1941 yılından bu yana meydana gelen maden kazalarında 3 binden fazla işçi yaşamını yitirdi. Şimdiye kadar yaşanan bazı maden ocağı kazaları şöyle:

- 7 Mart 1983: Armutçuk’ta grizu patlaması (103 ölü).
- 10 Nisan 1983: Kozlu’da grizu patlaması (10 ölü).
- 31 Ocak 1987: Kozlu’da göçük (8 ölü).
- 31 Ocak 1990: Bartın’ın Amasra ilçesinde grizu patlaması (5 ölü).
- 7 Şubat 1990: Amasya Yeni Çeltik’te grizu patlaması (68 ölü).
- 3 Mart 1992: Zonguldak Kozlu’da grizu patlaması (263 ölü).
- 26 Mart 1995: Yozgat’ın Sorgun ilçesinde grizu patlaması (37 ölü).
- 22 Kasım 2003: Karaman’ın Ermenek ilçesinde grizu patlaması (10 ölü).
- 8 Eylül 2004: Kastamonu’nun Küre ilçesinde yangın (19 ölü).
- 2 Haziran 2006: Balıkesir’in Dursunbey ilçesinde grizu patlaması (17 ölü).
- 10 Aralık 2009: Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde grizu patlaması (19 ölü).
- 17 Mayıs 2010: Zonguldak’ta grizu patlaması (30 ölü).
- 8 Ocak 2013: Zonguldak Kozlu’da grizu patlaması (8 ölü).
- 28 Ekim 2014: Karaman’ın Ermenek su baskını  (18 ölü) 
- 17 Kasım 2016: Siirt Şirvan’da bakır madeninde (16 ölü) 
- 14 Ekim 2022: Bartın Amasra’a patlamada (22 ölü) 

Sözcü