2026 asgari ücretinde korkutan senaryoyu açıkladı: "Alım gücü daha da düşecek!"

Milyonların gözü Ocak 2026'da. Asgari ücretten emekli aylıklarına, memur zamlarına ödemeler yeniden belirlenecek. Ekonomik krizin derinleştiği, alım gücünün düştüğü koşullarda yapılacak zam büyük önem taşıyor.

Çalışma hayatı ve emeklilik uzmanı Özgür Erdursun da 2017–2024 yılları arasında Türkiye’deki ücret politikalarını değerlendirdi ve asgari ücretteki en kötü senaryolardan birini açıkladı.

Erdursun’a göre, asgari ücret ile emekli aylıkları yalnızca çalışan kesimin gelir düzeyini değil, aynı zamanda ülkenin iç talebi, tüketim harcamalarını ve sosyal refah düzeyini doğrudan belirleyen en önemli göstergeler arasında yer alıyor.

Erdursun, yıllar içinde ücret artışlarıyla enflasyon oranlarının çoğu zaman paralel seyretmediğini, özellikle seçim dönemlerinin bu dengede belirleyici rol oynadığını vurguladı.

2017–2024 ARASINDA ÜCRET VE ENFLASYON DENGESİ BOZULDU

Erdursun’un paylaştığı verilere göre, 2017 yılında asgari ücret artışı yüzde 7,9 olurken enflasyon yüzde 15,47 seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde çalışanlar reel kayıp yaşadı.

2018’de genel seçim yılı olması nedeniyle artış oranı yüzde 14,2’ye çıksa da yüzde 33,64’lük enflasyon karşısında alım gücü yine azaldı.

2019’da ise yerel seçim öncesinde yüzde 26,1 oranındaki artış, yüzde 7,36’lık enflasyonu neredeyse üçe katladı ve çalışan lehine bir tablo oluşturdu.

2020’de tablo yeniden tersine döndü; yüzde 25,15 enflasyona karşılık yüzde 15,1 artış yapılınca reel gelir kaybı devam etti.

2021 yılı, yüksek enflasyonun damga vurduğu dönem oldu. Yüzde 79,89’luk enflasyon karşısında yüzde 21,6’lık artış, maaşların alım gücünü sert biçimde düşürdü.

2022’de seçim öncesi dönemde artış yüzde 94,6’ya çıksa da enflasyon yüzde 97,72 olarak gerçekleşti. 2023 seçim yılında ise yüzde 44,22’lik enflasyona karşı yüzde 107’lik artış yapılarak tarihi bir zam oranına ulaşıldı. 2024 yerel seçimlerinde de artış oranı yüzde 49,1 ile enflasyonun üzerinde gerçekleşti.

ERDURSUN: “ÜCRETLER SEÇİM YILLARINDA YÜKSELİYOR, SONRASINDA ERİYOR”

Özgür Erdursun’a göre veriler açıkça gösteriyor ki Türkiye’de ücret artışları seçim döngüleriyle yakından ilişkili. Seçim yıllarında çalışanların alım gücünü artırmaya yönelik güçlü adımlar atılırken, seçim dışı dönemlerde ücretlerin enflasyon karşısında eridiği görülüyor.

Erdursun, “Bu durum, ücret politikasının ekonomik göstergelerden çok siyasi takvimle şekillendiğini ortaya koyuyor. Ancak seçim yıllarındaki yüksek artışlar bile geçmiş kayıpları tam olarak telafi edemiyor” değerlendirmesinde bulundu.

EMEKLİLERDE BİRİKİMLİ KAYIP DERİNLEŞTİ

Erdursun’a göre, asgari ücret artışları emekli aylıklarına kıyasla daha dikkat çekici bir seyir izledi. Emekli maaşlarının çoğu yıl enflasyonun gerisinde kalması, sabit gelirli vatandaşlar açısından büyük refah kaybına yol açtı.

“Emeklilerin önemli bir kısmı artık temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor. Reel gelirleri tarihi seviyelerde geriledi,” diyen Erdursun, özellikle seçim yılları dışında yapılan düşük artışların emeklilerde birikimli yoksullaşma yarattığını ifade etti.

ALIM GÜCÜNÜN EROZYONU SÜRÜYOR

Erdursun, son sekiz yılın verilerini değerlendirirken şu tespiti yaptı:
“Bazı yıllarda yapılan yüksek artışlar geçmiş kayıpları telafi etmeye yetmedi. Seçim dışı dönemlerde ücretler enflasyonun gerisinde kaldığı için çalışanlar ve emekliler reel anlamda yoksullaştı.”

Uzman, resmi verilerde dahi yüksek seyreden enflasyonun, hem asgari ücret hem de emekli maaşlarını reel olarak gerilettiğini vurguladı.

2026 YILI ÜCRET POLİTİKALARI İÇİN TEST YILI OLACAK

Erdursun’a göre, 2026 yılı seçim takviminin bulunmadığı bir dönem olduğu için ücret politikalarının siyasi etkilerden ne ölçüde bağımsız hareket edeceğinin test edileceği yıl olacak.

“Eğer 2026’da asgari ücret yalnızca hedeflenen enflasyon oranında artırılır ve geçmiş yıllardan gelen kayıplar dikkate alınmazsa, hem asgari ücretlilerin hem de emeklilerin alım gücü daha da düşecek,” dedi.

Erdursun ayrıca, “Bu durumda ücret politikası, seçim yıllarında refahı artıran ancak diğer dönemlerde kayıpları görmezden gelen geçici bir araç olarak algılanacaktır,” ifadelerini kullandı.

YENİ BİR ÜCRET POLİTİKASI ŞART

Erdursun’un değerlendirmesine göre, 2017–2024 dönemi Türkiye’deki ücret politikalarının dalgalı ve öngörülemez bir seyir izlediğini gösteriyor.

“Ekonomik istikrar ve refahın korunabilmesi için Türkiye’nin gelir politikalarında öngörülebilirlik, sürdürülebilirlik ve reel refahı önceleyen yapısal bir dönüşüme ihtiyacı var,” diyen Erdursun, ücretlerin sadece nominal artışla değil, reel alım gücüyle ölçülmesi gerektiğini vurguladı.