Erdoğan'ın çağrısı tepki çekmişti: Halkın yüzde 81'i tasarruf yapamıyor

Cumhurbaşkanı Erdoğan halka tasarruf çağrısında bulunurken, 2023'ün ilk çeyreğine ilişkin hazırlanan bir araştırma tasarrufu olmayanların yüzde 85'inin yeterli geliri olmadığı için tasarruf edemediğini ortaya koydu. Tasarrufun önündeki ikinci büyük engeli ise 'borçlar, ödemeler' oluşturdu.

Artan enflasyonun etkisiyle günden güne eriyen maaşların vatandaşın tasarrufu üzerindeki etkileri belli oldu.

ING Türkiye’nin 2023’ün ilk çeyreğine ilişkin hazırladığı Tasarruf Eğilimleri Araştırmasına göre, tasarruf sahipliği oranı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre 0,2 puanlık sınırlı artışla 18,9’a çıkabildi. Tasarruf edemeyenlerin oranı ise 81,9 oldu.

Tasarruf yapamamanın en temel nedenini ise ‘yeterli gelire sahip olunmaması’ oluşturdu.

Buna göre, tasarruf edecek yeterli geliri olmadığını belirtenlerin oranı 2022’nin ilk çeyreğinde yüzde 87 iken son çeyreğinde yüzde 82’ye gerilemişti. Ancak 2023’ün ilk çeyreği itibarıyla yeniden yükselişe geçerek yüzde 85’e yükseldi.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise, bu haftaki kabine toplantısı sonrası vatandaşa tasarruf çağrısında bulunmuş ve yastık altı altınların ekonomiye kazandırılmasını isteğini yinelemişti.

TASARRUFTA İKİNCİ BÜYÜK ENGEL BORÇLAR

Yeterli gelire sahip olunamamasından sonda tasarruf yapılamamasının önündeki en büyük engellerden ikincisini ‘mevcut borçlar’ oluşturdu.

Vatandaşların yüzde 8’i tasarruf edememe gerekçesine ‘borçlarım, ödemelerim var’ yanıtını verdi.

Araştırmada dikkat çeken noktalardan biri de, çocuklu bireylerin tasarruf sahipliği oranı artarken çocuksuz bireylerin tasarruf sahipliğinin gerilemesi oldu.

Buna göre, çocuklu bireylerin tasarruf sahipliği oranı 2022’nin birinci çeyreğinde yüzde 14’ten 2023’ün birinci çeyreğinde yüzde 16’ya çıkarken; aynı dönem aralığında çocuksuz bireylerde tasarruf sahipliği yüzde 26’dan yüzde 24’e geriledi.

TASARRUF YAPABİLENİN MOTİVASYONU ‘HARCAMA YAPABİLMEK’

Tasarruf yapabilen vatandaşların en büyük gerekçesi 2023’ün ilk çeyreğinde de ‘geleceğe yatırım yapmak’ olarak öne çıktı.

Tasarruf motivasyonundaki en çok artış ise ‘harcama yapmak için para biriktirmek’ ile ‘beklenmedik durumlara karşı güvence olması’ konularında yaşandı.

Beklenmedik durumlara karşı güvence olması amacıyla tasarruf yaptığını belirtenlerin oranı 2022’nin ilk çeyreğinde yüzde 13 iken 2023’ün ilk çeyreğinde yüzde 16’ya yükseldi.

Harcama yapmak için para biriktirmek amacıyla tasarruf yaptığını söyleyenlerin oranı da aynı dönem aralığında yüzde 5’ten yüzde 8’e çıktı.

SİSTEM İÇİN ALTINDA 2, YASTIK ALTI ALTINDA 4 PUAN ARTIŞ

Öte yandan tasarrufu olanların tasarruf aracı tercihlerinde bakıldığında ise, ilk çeyrekte yastık altı altın ve nakit, bir önceki yılın aynı çeyreğinde yüzde 21 iken, yüzde 25’e yükseldi ve ilk sırada yer aldı.

Aynı dönem aralığında sistem içi altının payı ise yüzde 16’dan yüzde 18’e yükseldi. Yani yastık altı altın ve nakitin payı 4 puan artarken, sistem içi altının payı 2 puan yükseldi.

Aynı dönemde tasarruf aracı tercihlerinde TL vadeli hesap yüzde 12’den 9’a geriledi ancak yine de TL vadeli hesap üçüncü sırada yer aldı.

Kripto para ise 2 puanlık düşüşle yüzde 8’e geriledi ancak tasarruf aracı tercihlerinde dördüncü sıraya yerleşti.

ERDOĞAN’DAN YASTIK ALTI ÇAĞRISI

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise, bu haftaki bir açıklamasında “İnsanımızın tasarruf alışkanlığında döviz ve altın ağırlıklı yer tutuyor. Önemli bir kısmı da yastık altında duran bu varlıkların iktisadi işleyişe, dolayısıyla istihdamı ve üretime katkısı olmuyor” çıkışında bulunmuştu.

“Milletime sesleniyorum: Biz veri ekonomisinden yana olalım, tasarruf ekonomisinden yana olalım, israf ekonomisini bir kenara koyalım” diyen Erdoğan, şöyle devam etmişti:

“Bunun ne benim milletimin kendisine ne de devletime hiçbir faydası yok. Yükselen fiyatlar nedeniyle gayrimenkul ve otomobil piyasasının cazip hale gelmesi de üretim artışının hak ettiği yere ulaşmasını engelliyor.”

Sözcü